Το κρυμμένο βυζαντινό διαμάντι της Αγίας Θέκλας μέσα στην καταπράσινη βλάστηση
Κρυμμένο στην καρδιά της Νότιας Εύβοιας, κοντά στο γραφικό χωριό Αυλωνάρι, το βυζαντινό παρεκκλήσι της Αγίας Θέκλας προσκαλεί τους ταξιδιώτες σε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο. Πρόκειται για ένα μικρό, αλλά ανεκτίμητο διατηρητέο μνημείο που συνδυάζει ιστορία, θρησκευτική κληρονομιά και φυσική ομορφιά.
Στον Δήμο Κύμης-Αλιβερίου, λίγα χιλιόμετρα έξω από το Αυλωνάρι, αυτό το εκκλησάκι αποτελεί έναν «κρυμμένο θησαυρό» της Εύβοιας που αξίζει να ανακαλύψετε. Παρακάτω θα βρείτε πληροφορίες για την ιστορία και την αρχιτεκτονική του ναού, τη φυσική τοποθεσία και πρόσβαση, καθώς και χρήσιμες συμβουλές για την επίσκεψή σας, συμπεριλαμβανομένου του πώς να συνδυάσετε το ταξίδι σας με άλλες δραστηριότητες στην περιοχή.
Ιστορία και Αρχιτεκτονική του Ναού
Το παρεκκλήσι της Αγίας Θέκλας είναι ένας μικρός μονόχωρος ναός με σταυρεπίστεγη αρχιτεκτονική μορφή – χαρακτηριστικό παράδειγμα της ευβοϊκής ναοδομίας της ύστερης βυζαντινής περιόδου.
Η ανέγερσή του χρονολογείται στα τέλη του 13ου ή τις αρχές του 14ου αιώνα, ενώ ορισμένα στοιχεία υποδεικνύουν ότι ίσως αρχικά οικοδομήθηκε στα τέλη της 1ης χιλιετίας και αργότερα μετασκευάστηκε στη σημερινή του μορφή. Από το 1958, ο ναός έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γεγονός που υπογραμμίζει τη μεγάλη πολιτιστική και αρχιτεκτονική του αξία για την Εύβοια.
Στο εσωτερικό του ναού σώζεται ένας θησαυρός βυζαντινής τέχνης: σημαντικές τοιχογραφίες που κοσμούν τους τοίχους και αποτυπώνουν την τεχνοτροπία της εποχής των Παλαιολόγων. Εντυπωσιακή είναι η παράσταση του Χριστού Παντοκράτορα στην ημικυκλική αψίδα του ιερού βήματος, ενώ ξεχωρίζουν και οι μεγάλες μορφές του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Βασιλείου κοντά στο τέμπλο.
Η Αγία Τράπεζα του ναού παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: για την κατασκευή της έχει χρησιμοποιηθεί μια μαρμάρινη πλάκα, πιθανότατα προερχόμενη από αρχαίο κτίσμα, δείγμα επαναχρησιμοποίησης υλικών που συχνά συναντάμε σε βυζαντινά μνημεία. Όλες αυτές οι λεπτομέρειες προσδίδουν στον ναό μοναδική ιστορική και καλλιτεχνική αξία, παρόλο που το μέγεθός του είναι μικρό και η εμφάνισή του απέριττη.
Αξίζει να σημειωθεί και η θρησκευτική σημασία του ναού: είναι αφιερωμένος στην Αγία Θέκλα, πρωτοχριστιανή αγία και ισαπόστολο. Η μνήμη της εορτάζεται στις 24 Σεπτεμβρίου, οπότε και το εκκλησάκι έχει πανηγύρι.
Μάλιστα, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, παλαιότερα κατά τον εορτασμό της Αγίας Θέκλας λάμβανε χώρα μεγάλο παραδοσιακό παζάρι (εμποροπανήγυρη) στην περιοχή, που είχε καθιερωθεί από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και μεταφέρθηκε το 1870 στο κοντινό Αυλωνάρι. Αυτό το ιστορικό πανηγύρι μαρτυρά τον σημαίνοντα ρόλο του ναού και του οικισμού στη θρησκευτική ζωή της τοπικής κοινότητας διαμέσου των αιώνων.
Φυσική Τοποθεσία και Πρόσβαση
Το παρεκκλήσι βρίσκεται στον μικρό οικισμό Αγία Θέκλα, λίγο έξω από το χωριό Αυλωνάρι και πολύ κοντά στον επαρχιακό δρόμο που συνδέει το Αυλωνάρι με την παραλιακή κωμόπολη Κύμη.
Η τοποθεσία του ναού είναι πραγματικά ειδυλλιακή: στέκεται σε μια κατάφυτη κοιλάδα, μέσα σε ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον γεμάτο πλατάνια, ελιές και κυπαρίσσια. Δίπλα από το εκκλησάκι ρέει ένα μικρό ρυάκι, δημιουργώντας μια δροσερή και γαλήνια ατμόσφαιρα ιδιαίτερα τους θερμούς μήνες. Τα ψηλόλιγνα κυπαρίσσια και τα πλατάνια προσφέρουν σκιά και συμβάλλουν στο αίσθημα κατάνυξης που αποπνέει ο χώρος.
Η πρόσβαση στο σημείο είναι αρκετά εύκολη μέσω του επαρχιακού δρόμου. Με αυτοκίνητο, θα διανύσετε περίπου 70 χιλιόμετρα από την πόλη της Χαλκίδας (για να φτάσετε ως το Αυλωνάρι, διαδρομή που διαρκεί γύρω στη 1 ώρα.
Από το Αυλωνάρι, η Αγία Θέκλα απέχει μόλις λίγα χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά – θα βρείτε σχετικές πινακίδες που καθοδηγούν προς τον οικισμό. Αν ξεκινάτε από την περιοχή της Κύμης, το εκκλησάκι βρίσκεται καθ’ οδόν, περίπου 20 λεπτά δυτικά της Κύμης στον δρόμο προς Αυλωνάρι.
Με λεωφορείο (ΚΤΕΛ), υπάρχει γραμμή από Χαλκίδα προς Κύμη που περνά από τα Χάνια Αυλωναρίου, όμως για να φτάσετε μέχρι το παρεκκλήσι θα χρειαστείτε είτε πεζοπορία 20-30 λεπτών από το χωριό είτε ιδιωτικό μέσο/ταξί. Η διαδρομή με τα πόδια είναι ευχάριστη, αν και απαιτεί προσοχή όταν περπατάτε στον επαρχιακό δρόμο.
Τι να Περιμένετε – Εμπειρία Επίσκεψης
Η επίσκεψη στο βυζαντινό παρεκκλήσι της Αγίας Θέκλας είναι μια εμπειρία που συνδυάζει πολιτισμό, ιστορία και φύση. Το ίδιο το εκκλησάκι είναι μικρό και απέριττο εξωτερικά, χτισμένο με πέτρα της περιοχής και κεραμοσκεπή στέγη, σεμνό δείγμα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής που δένει αρμονικά με το φυσικό τοπίο.
Οι διαστάσεις του ναού μπορεί να είναι ταπεινές, όμως η αίσθηση δέους είναι έντονη καθώς στέκεστε μπροστά σε ένα οικοδόμημα ηλικίας αιώνων. Ο περιβάλλων χώρος είναι ανοικτός και μπορείτε να περιηγηθείτε γύρω από το κτίσμα ελεύθερα – θα παρατηρήσετε το ημικυκλικό ιερό βήμα (κόγχη) στην ανατολική πλευρά και ίχνη παλαιών λιθικών αρχιτεκτονικών μελών που ίσως επαναχρησιμοποιήθηκαν στην τοιχοποιία.
Το εσωτερικό, όταν είναι προσβάσιμο, φιλοξενεί τις παλαιές τοιχογραφίες που αναφέρθηκαν παραπάνω. Λόγω της παλαιότητάς τους, τα χρώματα είναι θαμπά και η φθορά εμφανής, όμως διακρίνονται οι μορφές των Αγίων και οι διακοσμητικές ζώνες, μεταφέροντάς σας νοερά στη βυζαντινή εποχή.
Λάβετε υπόψη ότι το παρεκκλήσι πιθανόν να είναι κλειδωμένο εκτός λειτουργίας ή πανηγύρεως, καθώς συνηθίζεται η προστασία τέτοιων μνημείων. Αν βρεθείτε εκεί και είναι κλειστό, μην απογοητευτείτε – ακόμα και εξωτερικά, η αυλή και το γύρω τοπίο προσφέρουν γαλήνη.
Για όσους ενδιαφέρονται ιδιαίτερα να θαυμάσουν τις τοιχογραφίες από κοντά, συνιστάται να συντονίσετε την επίσκεψή σας με την τοπική ενορία ή τον Δήμο Κύμης-Αλιβερίου. Εναλλακτικά, επισκεφθείτε το παρεκκλήσι στις 24 Σεπτεμβρίου κατά την εορτή της Αγίας Θέκλας, όταν συνήθως τελείται λειτουργία – τότε το εκκλησάκι ανοίγει και γεμίζει ζωή από τους προσκυνητές και επισκέπτες.
Να είστε προετοιμασμένοι για μια ήρεμη και ανεπιτήδευτη εμπειρία: δεν πρόκειται για οργανωμένο τουριστικό αξιοθέατο με εισιτήριο ή ξεναγήσεις, αλλά για έναν τόπο προσευχής και ιστορίας. Σεβαστείτε την ιερότητα του χώρου – διατηρήστε την ησυχία, ντυθείτε σεμνά κατά την επίσκεψη (ειδικά αν μπείτε μέσα) και φυσικά μην αγγίζετε τις ευαίσθητες τοιχογραφίες.
Ο χώρος γύρω από τον ναό είναι ιδανικός για λίγη ξεκούραση ή έναν σύντομο περίπατο στη φύση, ακούγοντας το κελάηδισμα των πουλιών και το νερό του ρυακιού. Θα βρείτε μερικά παγκάκια ή σκιερά σημεία κάτω από τα δέντρα όπου μπορείτε να καθίσετε και να απολαύσετε την ατμόσφαιρα.
Το Παρεκκλήσι στη Διεθνή Κινηματογραφική Σκηνή
Το παρεκκλήσι της Αγίας Θέκλας απέκτησε ιδιαίτερη φήμη όταν χρησιμοποιήθηκε ως χώρος γυρισμάτων για τη διεθνή δραματική ταινία μικρού μήκους “The Case of Mary Ford”, όπου Έλληνες και διεθνείς ηθοποιοί γύρισαν σκηνές τόσο στο εσωτερικό όσο και στον περιβάλλοντα χώρο του ναού. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ταινία, μπορείτε να επισκεφθείτε τον σύνδεσμο: The Case of Mary Ford.
Χρήσιμες Πληροφορίες & Δραστηριότητες στην Περιοχή
Συνδυάστε την επίσκεψη με το Αυλωνάρι: Αφού δείτε το παρεκκλήσι, αφιερώστε χρόνο στο κοντινό χωριό Αυλωνάρι. Το Αυλωνάρι είναι ένας παραδοσιακός οικισμός χτισμένος αμφιθεατρικά σε λόφο, γνωστός για την αυθεντική του ατμόσφαιρα και τα παλιά πετρόχτιστα σπίτια.
Εκεί θα βρείτε τον επιβλητικό Μεσαιωνικό Πύργο του Αυλωναρίου, ύψους 19 μέτρων, που δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο του χωριού – ένας ενετικός πύργος του 14ου αιώνα, από τους καλύτερα διατηρημένους στην Εύβοια. Μπορείτε να ανεβείτε ως εκεί με σύντομο περίπατο για να απολαύσετε την πανοραμική θέα. Στην πλατεία του χωριού, υπάρχουν καφενεία και ταβέρνες όπου μπορείτε να δοκιμάσετε τοπικούς μεζέδες και να δροσιστείτε ύστερα από την περιήγησή σας.
Επισκεφθείτε και τον Άγιο Δημήτριο στις Χάνια Αυλωναρίου: Ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου, που βρίσκεται στα Χάνια Αυλωναρίου, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Κεντρικής Εύβοιας. Χτισμένος τον 11ο αιώνα, ο ναός είναι τρισυπόστατος, με το κεντρικό κλίτος αφιερωμένο στον Άγιο Δημήτριο, το δεξιό στην Αγία Θέκλα και το αριστερό στον Άγιο Ελευθέριο ή Άγιο Σεραφείμ.
Ο ναός διαθέτει σημαντικές τοιχογραφίες στο εσωτερικό του, που αποτελούν δείγματα της βυζαντινής τέχνης της εποχής. Η αρχιτεκτονική του, σε σταυροειδή εγγεγραμμένο ρυθμό με τρούλο, αντικατοπτρίζει την εκκλησιαστική αρχιτεκτονική του 11ου αιώνα.
Επιπλέον, ο ναός περιλαμβάνει αρχιτεκτονικά μέλη από παλαιότερες εποχές, υποδηλώνοντας τη διαχρονική ιστορία και τη σημασία του τόπου.
Παραλίες κοντά στην Αγία Θέκλα: Αν ταξιδεύετε καλοκαίρι, μην παραλείψετε μια εξόρμηση σε κοντινές παραλίες της Εύβοιας. Σε απόσταση περίπου 10-12 χιλιομέτρων από το Αυλωνάρι βρίσκεται η παραλία Μουρτερή και Άγιος Μερκούριος ή Μερκούρι, μία από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες παραλίες της περιοχής, με μήκος που φτάνει τα 4 χιλιόμετρα.
Η Μουρτερή φημίζεται για την αμμουδερή ακτή με ψιλό βότσαλο, τα καθαρά νερά του Αιγαίου. Ιδανική για κολύμπι και χαλάρωση μετά την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο, η παραλία αυτή διαθέτει επίσης λίγες ταβερνούλες για φαγητό με θέα θάλασσα.
Άλλες παραλίες που μπορείτε να εξερευνήσετε στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Κύμης-Αλιβερίου είναι η Κορασίδα και ο Κάλαμος, γνωστές για τα γαλαζοπράσινα νερά και το φυσικό τους κάλλος.
Φύση και Πεζοπορία: Η περιοχή γύρω από την Αγία Θέκλα προσφέρεται και για τους λάτρεις της φύσης. Εκτός από το πράσινο περιβάλλον του ίδιου του ναού, μπορείτε να ακολουθήσετε μικρά μονοπάτια κατά μήκος της ρεματιάς για μια σύντομη πεζοπορία.
Την άνοιξη και το φθινόπωρο, η φύση είναι στα καλύτερά της – τα πουλιά, τα τρεχούμενα νερά και η δροσιά των πλατανιών συνθέτουν ιδανικό σκηνικό για φωτογραφίες και χαλάρωση.
Εάν έχετε περισσότερο χρόνο και διάθεση για εξερεύνηση, αξίζει να επισκεφθείτε τη Λίμνη Δύστου, τον πύργο και την ερειπωμένη κατοικία του Κοντόσταβλου, που βρίσκονται μέσα σε έναν σημαντικό υγροβιότοπο της Νότιας Εύβοιας.
Επίσης, μπορείτε να περιπλανηθείτε στα μοναδικά αξιοθέατα της Κύμης και να νιώσετε τη μαγεία της παράδοσης και της ιστορίας που αναβιώνει σε κάθε γωνιά.
Τοπικές εκδηλώσεις: Εφόσον βρεθείτε στην περιοχή τέλος Σεπτεμβρίου, η εορτή της Αγίας Θέκλας στις 24/9 είναι μια ευκαιρία να ζήσετε ένα αυθεντικό τοπικό πανηγύρι. Την παραμονή τελείται εσπερινός, ενώ ανήμερα γίνεται θεία λειτουργία – συνήθως πλέον στον μεγαλύτερο ναό του Αγίου Βασιλείου στο Ωρολόγιο, για λόγους χωρητικότητας, αλλά ο χώρος της Αγίας Θέκλας παραμένει επίκεντρο του εορτασμού.
Εκείνες τις μέρες το Αυλωνάρι γεμίζει ζωή, με υπαίθριους μικροπωλητές, μουσική και τοπικά εδέσματα. Θα έχετε την ευκαιρία να δείτε την περιοχή να ζωντανεύει, συμμετέχοντας σε ένα έθιμο που κρατά από παλιά. Αν πάλι προτιμάτε πιο ήρεμες επισκέψεις, διαλέξτε άλλη περίοδο, καθώς το υπόλοιπο του χρόνου το εκκλησάκι προσφέρει ησυχία και απομόνωση.
Διασκέδαση και Φαγητό
Κατά την επίσκεψή σας στην περιοχή, μην παραλείψετε να απολαύσετε τον καφέ σας ή ένα παραδοσιακό γεύμα στα Χάνια Αυλωναρίου. Εκεί θα βρείτε παραδοσιακά καφενεία και ταβέρνες που σερβίρουν ντόπιες γεύσεις και φρέσκα υλικά.
Εναλλακτικά, μπορείτε να κατευθυνθείτε προς τις κοντινές παραλίες, όπως η Μουρτερή και η Κορασίδα, όπου θα βρείτε όμορφα παραθαλάσσια μαγαζιά. Για μια πιο αυθεντική εμπειρία, εξερευνήστε τα γραφικά χωριά της Κύμης, όπου θα ανακαλύψετε φιλόξενα καφέ και ταβέρνες με τοπικές σπεσιαλιτέ.
Δείτε τις καλύτερες επιλογές για φαγητό και διασκέδαση στην περιοχή
Γιατί να Επισκεφθείτε τον Ναό της Αγίας Θέκλας
Το βυζαντινό παρεκκλήσι της Αγίας Θέκλας στην Εύβοια είναι ένας προορισμός που συνδυάζει την κατανυκτική ατμόσφαιρα της θρησκευτικής παράδοσης με την ανεπιτήδευτη ομορφιά της φύσης και την ιστορική γοητεία.
Είτε είστε λάτρης της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, είτε απλώς αναζητάτε μια ήρεμη στάση μακριά από τα πολυσύχναστα τουριστικά μονοπάτια, η Αγία Θέκλα θα σας ανταμείψει.
Σχεδιάστε την επίσκεψή σας, απολαύστε τη διαδρομή μέσα στην ευβοϊκή ύπαιθρο και αφήστε το μικρό αυτό εκκλησάκι να σας ταξιδέψει σε άλλες εποχές. Η Εύβοια κρύβει πολλά διαμαντάκια σαν κι αυτό – και η γνωριμία με την Αγία Θέκλα σίγουρα θα αποτελέσει ένα αξέχαστο κομμάτι της ταξιδιωτικής σας εμπειρίας στο νησί.
Καλή εξερεύνηση στην Εύβοια – η περιπέτεια σας περιμένει!
