Το Γραφικό Χωριό της Εύβοιας, όπου η Φύση και η Παράδοση Σμίγουν Αρμονικά
Ανάμεσα σε καστανιές και έλατα, πλατάνια και γάργαρα νερά, η Σέτα (ή Σέττα) είναι το πιο ορεινό χωριό του νησιού της Εύβοιας και αποτελεί ιδανικό προορισμό για κάθε εποχή του χρόνου. Το χωριό ξεχωρίζει για την απαράμιλλη γραφικότητά του, με τα στενά λιθόστρωτα δρομάκια που προσκαλούν τους επισκέπτες σε μια βόλτα ανάμεσα στα παραδοσιακά πετρόκτιστα σπίτια με τις κεραμοσκεπές.
Στην κεντρική πλατεία, κάτω από τη σκιά των μεγαλοπρεπών πλατάνων, μπορείτε να απολαύσετε έναν καφέ ή ένα τοπικό γλυκό, ενώ παρατηρείτε την ήσυχη ζωή του χωριού. Οι φιλόξενοι ντόπιοι και η χαλαρωτική ατμόσφαιρα δημιουργούν το τέλειο σκηνικό για στιγμές χαλάρωσης. Μετά τον καφέ, μια βόλτα στο χωριό θα σας αποκαλύψει μικρές αυλές με λουλούδια, καλοδιατηρημένες πέτρινες λεπτομέρειες και αρχιτεκτονικά στοιχεία που αφηγούνται ιστορίες από το παρελθόν.
Στο τέλος της ημέρας, μπορείτε να καθίσετε σε μια από τις ταβέρνες του χωριού και να απολαύσετε πιάτα μαγειρεμένα με τοπικές συνταγές, συνοδευόμενα από κρασί ή τσίπουρο, ενώ αγναντεύετε το καταπράσινο τοπίο. Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 800 μέτρων, στη νότια πλαγιά του όρους Ξηροβουνίου της Κεντρικής Εύβοιας, και είναι μία από τις πρώτες περιοχές στο νησί που καλύπτονται με χιόνι τον χειμώνα. Αποτελείται από δύο οικισμούς, την Άνω και Κάτω Σέτα, έχει γραφικά πετρόκτιστα σπίτια με παραδοσιακές σκεπές, ενώ φυσικές πηγές ξεπηδούν παντού.
Η ευρύτερη περιοχή είναι γνωστή στους «ψαγμένους» περιηγητές για τη φυσική ομορφιά της και τις δυνατότητες που δίνει για εναλλακτικές ορεινές δραστηριότητες. Φημίζεται για τα εξαιρετικά αρωματικά βότανα του βουνού, όπως η ιδιαίτερη ευβοϊκή ποικιλία τσαγιού, η ρίγανη, το φασκόμηλο και άλλα. Οπότε μην παραλείψετε να κάνετε τις προμήθειές σας, καθώς και να δοκιμάσετε κάποια εξόρμηση για μανιτάρια.
Ιστορικές Ρίζες και Ορμητήριο Οπλαρχηγών
Αν και οι ρίζες της Σέτας φτάνουν στον 16ο αιώνα, όταν δημιουργήθηκε ο πρώτος οικισμός από κτηνοτρόφους, το χωριό αναπτύχθηκε ιδιαίτερα προς το τέλος της οθωμανικής περιόδου, όταν πληθυσμοί από τα πεδινά της Εύβοιας αλλά και την Ήπειρο μετοίκησαν στην περιοχή. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο στον κεντρικό ναό της Αγίας Παρασκευής, στην Άνω Σέτα, είναι το μοναδικό ηπειρώτικης τεχνοτροπίας που υπάρχει στο νησί.
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, το όνομα του χωριού προέρχεται από το όνομα της Γαλλίδας συζύγου του Τούρκου γαιοκτήμονα της περιοχής. Κατά τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, το δάσος και τα βουνά γύρω από τη Σέτα αποτέλεσαν ορμητήριο ντόπιων οπλαρχηγών.
Αξιοθέατα που Δεν Πρέπει να Χάσετε
Ιερός Ναός Παναγίας Αμπουδιώτισσας
Η Παναγία Αμπουδιώτισσα βρίσκεται σε ένα μαγευτικό τοπίο βορειότερα από τη Σέτα, προς το εντυπωσιακό Ξηροβούνι. Ο ναός, χτισμένος τον 19ο αιώνα, είναι περιτριγυρισμένος από πλατάνια, γάργαρα νερά, αγριομηλιές και αγριοαχλαδιές.
Σύμφωνα με την παράδοση, αποτέλεσε λημέρι των πολεμιστών της Επανάστασης του 1821. Παρόλο που διασώζονται λίγα στοιχεία από την αρχική αγιογράφηση, ο χώρος αποπνέει ιστορική και θρησκευτική μεγαλοπρέπεια. Δίπλα στον ναό, βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Τριάδας, ενώ στον όμορφο περίβολο υπάρχουν ξύλινα παγκάκια, τραπέζια, και μια πέτρινη πηγή με κρυστάλλινο νερό. Είναι ένα ιδανικό σημείο για ξεκούραση και απόλαυση του φυσικού τοπίου.
Θέατρο Παπακωνσταντίνου
Λίγο έξω από τον Άνω οικισμό, θα βρείτε το υπαίθριο θέατρο 750 θέσεων, κτισμένο κατά τα αρχαία πρότυπα, χάρη στην πρωτοβουλία του ηθοποιού Νίκου Παπακωνσταντίνου και της συζύγου του, Άννας Πολυτίμου. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, το πέτρινο θέατρο φιλοξενεί αξιόλογες παραστάσεις, προσφέροντας μια πολιτιστική εμπειρία μοναδική στην Εύβοια.
Εξόρμηση στη Φύση στο Μαγευτικό Ξηροβούνι
Το μαγευτικό Ξηροβούνι είναι γνωστό για την άγρια ομορφιά και τα ποικιλόμορφα τοπία του, καθιστώντας το δημοφιλή προορισμό για τους λάτρεις της φύσης. Από μια απλή περιήγηση στο μαγικό τοπίο και το μάζεμα μανιταριών έως πλήθος δραστηριοτήτων, το Ξηροβούνι προσφέρει μια μοναδική απόδραση.
Επισκεφθείτε τη Λίμνη της Σέτας με το κρυστάλλινο νερό της, τις σπηλιές που κρύβουν μυστικά του παρελθόντος, και τα αλπικά τοπία που κόβουν την ανάσα. Οι καταπληκτικές θέες από τις πλαγιές του βουνού συμπληρώνουν την εμπειρία, κάνοντάς την αξέχαστη.
Δραστηριότητες στη Σέτα και στο Ξηροβούνι
Προτάσεις για Δραστηριότητες
Η Σέτα αποτελεί ιδανικό προορισμό για mountain activities, με πλήθος επιλογών. Ξεκινώντας από τις δραστηριότητες με πιο εύκολο βαθμό δυσκολίας, ετοιμαστείτε για πανέμορφες πεζοπορικές, ορειβατικές ή Mountain Bike και διαδρομές με Jeep και μηχανή στο Ξηροβούνι αλλά και στο όρος Σκοτεινή, που αποτελεί τη συνέχειά του προς τα νοτιοανατολικά. Η βορειότερη κορυφή του έχει ύψος 1.361 μέτρα και υπέροχη θέα προς τις ακτές του Αιγαίου, ενώ η νοτιότερη και ψηλότερη κορυφή βρίσκεται σε υψόμετρο 1.362 μέτρα.
Οι λάτρεις της αναρρίχησης και καταρρίχησης σε βράχο σημειώστε ότι το βαθύτερο βάραθρο της Εύβοιας, το Βόλαθρο, βρίσκεται στην περιοχή και έχει κατακόρυφο βάθος περίπου 120 μέτρα. Στα 2,5 χιλιόμετρα από την εκκλησία της Αμπουδιώτισσας, στη θέση Λάμνα, μία ακόμα πρόκληση περιμένει τους τολμηρούς: το σπήλαιο της Σέτας, το οποίο αποτελείται από δύο τμήματα, εκτείνεται σε τρία επίπεδα και έχει βάθος 90 μέτρα.
Ορειβατικές Διαδρομές και Προορισμοί στο Ξηροβούνι
Στο Ξηροβούνι, οι επιλογές για πεζοπορία και ορειβασία είναι πολλές, με διαδρομές που ικανοποιούν όλες τις προτιμήσεις και τα επίπεδα δυσκολίας. Η περιπέτεια ξεκινά από το πανέμορφο παρεκκλήσι της Παναγίας της Αμπουδιώτισσας, ένα ειδυλλιακό σημείο εκκίνησης με γαλήνια ατμόσφαιρα και πλούσια βλάστηση.
Προχωρώντας στη διαδρομή, οι επισκέπτες περνούν από το οροπέδιο της Βρωμονέρας, μια αλπική περιοχή με ανοιχτό δάσος και πλούσια βλάστηση, που περιλαμβάνει έλατα, πεύκα και καστανιές, δημιουργώντας ένα τοπίο που εντυπωσιάζει τους επισκέπτες.
Πεζοπορία προς το Όρος Σκοτεινή: Μια γοητευτική διαδρομή που ξεκινά από το παρεκκλήσι της Παναγίας Αμπουδιώτισσας και καταλήγει στο όρος Σκοτεινή. Η πορεία περνά από τη σπηλιά της Καταβόθρας, ένα γεωλογικό φαινόμενο που προσθέτει μυστήριο στην περιοχή. Πλούσια βλάστηση, σκιερά μονοπάτια, και η ευκαιρία να εξερευνήσετε τη σπηλιά δημιουργούν μια εμπειρία που δεν πρέπει να χάσετε.
Κάτω Σέτα προς τη Λίμνη Σέτας: Μια χαλαρωτική διαδρομή που οδηγεί τους περιπατητές στη λίμνη της Σέτας. Με φυσική ομορφιά, σκιά από δέντρα και γαλήνη, είναι ιδανική για χαλάρωση.
Κυκλική πεζοπορική διαδρομή προς τη Δίρφη: Για τους έμπειρους πεζοπόρους, η κυκλική διαδρομή από το Ξηροβούνι προς τη Δίρφη προσφέρει θέες που κόβουν την ανάσα και μοναδικά οικοσυστήματα.
Αναρρίχηση στην Κορυφή Πορτάρης: Μια πρόκληση για τους έμπειρους αναρριχητές, η κορυφή Πορτάρης στο Ξηροβούνι προσφέρει μοναδική θέα προς το Αιγαίο.
Βόρεια Εξερεύνηση προς το Αιγαίο: Μια διαδρομή προς το χωριό Μετόχι, με θέες προς το Αιγαίο και ευκαιρίες παρατήρησης της άγριας φύσης.
Προς τα Βορειοανατολικά – Κοτύλαια και Καδίτικο: Διαδρομές μέσα από το οροπέδιο της Βρωμονέρας, με πυκνή βλάστηση και φυσική ομορφιά.
Νοτιοανατολικά προς τα Μανίκια: Εξερευνήστε τους καταρράκτες και το φράγμα στα Μανίκια, που συνδυάζουν αναρρίχηση και εξερεύνηση.
Γαστρονομικές Απολαύσεις
Ο καθαρός αέρας και το βουνό ανοίγουν την όρεξη, και η Σέτα και η γύρω περιοχή δεν θα σας απογοητεύσει με τις ταβέρνες της. Δοκιμάστε όλα τα είδη τοπικών κρεάτων, όπως κόκορα κρασάτο, λουκάνικα, κυνήγι, ζουμερές χοιρινές πανσέτες και παϊδάκια, που ψήνονται με μεράκι στις παραδοσιακές ταβέρνες. Μη χάσετε τα μαγειρευτά πιάτα με τοπικές συνταγές, που αναδεικνύουν τις γεύσεις της περιοχής, συνοδευόμενα από εξαιρετικό τοπικό κρασί. Η τοπική κουζίνα προσφέρει μια αυθεντική και απολαυστική γαστρονομική εμπειρία.
Διαμονή στη Σέτα και την Περιοχή
Η Σέτα προσφέρει μια γοητευτική εμπειρία διαμονής για τους επισκέπτες της αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα σε παραδοσιακούς ξενώνες, μικρά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα σπίτια, που βρίσκονται τόσο στο χωριό όσο και στην ευρύτερη περιοχή. Πολλά από τα καταλύματα είναι πετρόκτιστα, διατηρώντας την αρχιτεκτονική της περιοχής, ενώ διαθέτουν σύγχρονες ανέσεις για μια άνετη διαμονή.
Για όσους επιθυμούν μεγαλύτερη ηρεμία, υπάρχουν ενοικιαζόμενα σπίτια σε κοντινά ορεινά χωριά, τα οποία προσφέρουν πανοραμική θέα και επαφή με τη φύση. Οι ζεστοί οικοδεσπότες φροντίζουν να κάνουν τη διαμονή σας μοναδική, προτείνοντας τοπικές δραστηριότητες και γαστρονομικές εμπειρίες που δεν πρέπει να χάσετε.
Πρόσβαση
Η Σέτα ανήκει στον Δήμο Ερέτριας. Απέχει 52 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα, 31 χιλιόμετρα από την Ερέτρια και 19 χιλιόμετρα από την Αμάρυνθο. Είτε αναζητάτε περιπέτεια είτε στιγμές χαλάρωσης, το πιο ορεινό χωριό της Εύβοιας σας περιμένει να το ανακαλύψετε.
Για περισσότερες πληροφορίες για την Σέτα, επισκεφθείτε το Wikipedia
